ده گام تا موفقیت در کنکور

فرآیند مطالعه و یادگیری مطلوب با عوامل مختلفی نظیر (اهداف، توانایی‌ها و استعدادهای یادگیرنده، محتوا، فضا و شیوه‌ی مطالعه، بازه‌ی زمانی مد‌نظر، ویژگی‌های روان‌شناختی و...) در ارتباط است که هر یک از آن‌ها به نوبه‌ی خود در جریان و چگونگی تحقق یادگیری، نقش مؤثری دارند. اگر مطالعه‌ای را که منجر به یادگیری می‌شود، به صورت یک نظام کلی در نظر بگیریم، در این صورت هر یک از عوامل گفته شده، اجزای آن کل محسوب می‌شوند، که به طور طبیعی و بر اساس قوانین و شرایط از پیش تعیین شده، مشخص گردیده و با یکدیگردر ارتباط خواهند بود، به گونه‌ای که ترکیب اجزاء با یکدیگر، یادگیری فراگیران را در راه رسیدن به موفقیت جهت می‌دهند. داشتن یک برنامه‌ی مطالعاتی منظم و مدون، مهم‌ترین عامل در هماهنگ کردن و سازماندهی این عوامل است.
 به ادامه مطلب بروید

با آغاز سال تحصیلی، داشتن یک برنامه‌ی مطالعاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شود. برنامه‌ای که اجرای آن منوط به چند روز اول نباشد و بتوان به وسیله‌ی آن به مطالعات و یادگیری نظم بخشید، از اتلاف وقت و انرژی جلوگیری کرد و به اهداف مد‌نظر که همان موفقیت تحصیلی است، دست یافت.{آشنایی با برنامه‌ریزی درسی} نکته‌ی مهم در اینجا قبل از طرح هر برنامه‌ای، بررسی عادت مطالعه و ترک عادات نامطلوب تحصیلی است که خود می‌تواند مانع از پیشرفت شود و می‌بایست به تدریج و گام به گام ترک شوند. باید نسبت به توانایی‌ها و امکاناتی که در اختیار است، شناخت پیدا کرد و برنامه‌ای براساس ویژگی‌های فردی نوشت که در آن قدرت انعطاف‌پذیری زیاد و بر طبق اهداف مد‌نظر باشد.

شرط اجرایی بودن برنامه، واقع‌بینانه بودن آن است. در نوشتن یک برنامه مطالعاتی:

قدم اول: تعیین هدف

اولین قدم در نوشتن یک برنامه، انتخاب هدف کلی است که براساس آن می‌توان برنامه‌ی موفقیت را طرح‌ریزی کرد. (کسب معدل یالا، قبولی در تیزهوشان، موفقیت در آزمون ورودی دانشگاه‌ها در رشته‌ی مورد‌علاقه و ...) سپس نوبت به انتخاب اهداف جزئی می‌رسد که می‌بایست قدم به قدم آن‌ها را اجرا کرد تا به آخر راه موفقیت رسید. هر هدف جزئی، وظایف ویژه‌ی مختص فرایند یادگیری را بیان می‌کند.

قدم دوم: اولویت‌بندی

برنامه‌ی خود را براساس برنامه‌ی هفتگی مدرسه تنظیم کنید. دروس مورد‌مطالعه و کلیه‌ی امکانات لازم را تعیین و از مهم‌ترین تا کم اهمیت‌ترین را در برنامه‌ی مطالعاتی خود بنویسید. مطالعه‌ی دروس همان روز مدرسه، تکالیف فردا، انجام تمرینات، تست زدن، مرور و ... را در برنامه مشخص کنید.

اولویت‌بندی مطالعه‌ی دروس برای هر دانش‌آموز متفاوت است. نباید کل روز را به خواندن یک درس اختصاص دهید، بلکه می‌توانید بین 2 تا 3 درس را در یک روز برای مطالعه در نظر بگیرید. از مطالعه‌ی دروس هم جنس، به صورت متوالی هم خودداری کنید. (قرار دادن دروس عمومی کنار دروس اختصاصی). به طور مثال، 2 درس اختصاصی، 1 درس عمومی. اگر هدف، مطالعه برای کنکور است {چطور برای کنکور آماده شوم؟}، بهتر است سرفصل‌ها و کتاب‌های مربوط به هر درس را مشخص کنید زیرا ممکن است برای یک سرفصل از یک درس، مطالعه‌ی چند کتاب نیاز باشد. با یک برنامه‌ریزی دقیق، مطالعه‌ی دروس پایه را در کنار درس‌های پیش‌دانشگاهی در برنامه قرار دهید. در مقطع پیش‌دانشگاهی، اولویت با درس‌های آن ترم و موفقیت در امتحانات است، پس آن‌ها را دقیق بخوانید. در برنامه، زمانی را به مرور درس‌ها و تست زدن اختصاص دهید. البته بعد از مطالعه‌ی کافی مطالب می‌بایست برای ایجاد تسلط شروع به تست زدن کنید. آخر هفته می‌تواند زمان مناسبی برای جبران عقب‌افتادگی‌های درسی باشد.

قدم سوم: تفریح

در انتهای هر هفته، در برنامه‌ی مطالعاتی خود چند واحد مطالعاتی را برای استراحت و تفریح در نظر بگیرید تا برای هفته‌ی آینده انرژی لازم را داشته باشید.

قدم چهارم: مدیریت زمان

اگر برای هر فعالیت، یک بازه‌ی زمانی مشخصی در نظر گرفته شود، می‌توان به انجام کلیه‌ی کارها در طول روز رسید و از اتلاف وقت جلوگیری کرد. زمان مورد نیاز برای مطالعه بر اساس مقاطع تحصیلی و توانایی هر فرد متفاوت می‌باشد.

اگر مجموع ساعات مطالعه‌ی خود را در هر روز به دست آورید، می‌توانید میانگین ساعات مطالعه‌ی روزانه‌ی خود را حساب کنید. اگر در روزهای اول، ساعت‌های طولانی به مطالعه بپردازید، به مرور خسته می‌شوید، باید از زمان کم به زمان زیاد، مطالعه کنید و این زمان را به تدریج افزایش دهید.

قدم پنجم: استراحت در فواصل مطالعه

اگر ساعات اولیه‌ی خود را با ساعات آخر مطالعه مقایسه کنید، متوجه خواهید شد که آن دقت لازم را نخواهید داشت و خسته می‌شوید. مهم‌ترین عامل در برنامه‌ی مطالعاتی، مشخص کردن زمان‌هایی برای استراحت ما بین مطالعه‌ی دروس است. ساعت‌ها مطالعه‌ی مداوم، میزان یادگیری را پایین می‌آورد. در آغاز مطالعه، میزان توجه و تمرکز بالاست و به تدریج کم می‌شود و این در سنین مختلف متفاوت است. اگر ما بین هر یک ساعت و نیم مطالعه، 15 تا 20 دقیقه استراحت کوتاهی قرار دهید، می‌توانید توجه و تمرکز خود را تا پایان روز در حد بالایی نگه دارید. البته مبحث درسی را نباید نیمه رها کرد. فراموش نشود 6 تا 8 ساعت خواب در شبانه روز لازم است.

درباره‌ی زمان استراحت ما بین مطالعه‌ی دروس:

● از یک تغذیه‌ی مناسب استفاده کنید (میوه، آب‌میوه، ...)

● محیط مطالعه‌ی خود را ترک کنید.

●فعالیت‌های ذهنی (بازی‌های کامپیوتری، تماشاش فیلم، ...) انجام ندهید.

قدم ششم: ارزیابی از برنامه

با داشتن یک برنامه‌ی منظم می‌توانید تغییرات و پیشرفت‌های درسی خود را بررسی کنید و به نقاط ضعف و قوت خود پی‌ببرید. در آخر هر هفته، به ارزیابی از برنامه خود بپردازید تا مانعی را که منجر به عدم اجرای برنامه شده است، شناسایی و در جهت رفع آن اقدام کنید. با محاسبه‌ی ساعات مطالعه در آخر هر هفته و مقایسه‌ی هفته‌ها با یکدیگر می‌توانید از روند مطالعه‌ی خود آگاهی پیدا کنید و این زمان را به تدریج افزایش دهید، به گونه‌ای که هر روز از روز قبل بهتر و هر هفته از هفته‌ی قبل پر‌بارتر باشد. برای این کار بهتر است برنامه‌ی خود را ثبت کنید تا بهتر بتوانید بر روند مطالعه‌کنترل داشته باشید.

قدم هفتم: مکان مطالعه

انتخاب مکان مطالعه در یادگیری مؤثر است و می‌بایست:

1.مکان مشخصی برای مطالعه در نظر بگیرید و مکان‌هایی که منجر به حواس‌پرتی می‌شود را ترک کنید.

2.میز مطالعه‌ی خود را شلوغ نکنید، فقط وسایل و کتاب‌های مورد نیاز برای مطالعه را نزدیک خود قرار دهید.

3.نور و هوای اتاق مطالعه‌ی خود را تنظیم کنید.

4.صندلی مناسب انتخاب کنید. در حالت دراز کشیده مطالعه کردن، تمرکز را کاهش می‌دهد.

5.در هنگام مطالعه نباید خوراکی مصرف کنید.

قدم هشتم: تغذیه‌ی مناسب

تغذیه‌ی مناسب از عوامل مؤثر در تقویت حافظه می‌باشد. پیروی از الگوی غذایی غیر‌طبیعی و داشتن رژیم‌های نامناسب می‌تواند منجر به ضعف، خستگی، افسردگی، نداشتن تمرکز، کاهش قدرت یادگیری و ... شود. سنگین شدن معده و خوردن غذاهای چرب، فعالیت ذهنی شما را کاهش می‌دهد. کسانی که تصور می‌کنند با خوردن قهوه می‌توانند ساعات زیادی را به مطالعه بپردازند، این را باید بدانند که اگرچه کافئین موجود در قهوه به فرد انرژی می‌دهد، ولی کوتاه‌مدت است و به زودی اثر آن از بین می‌رود. مصرف مواد پر‌کالری مثل خوردن کیک، شیرینی، شکلات برای صبحانه، از میزان تمرکز شما می‌کاهد. خوردن یک لیوان آب هویج، موز، کنجد، بادام و گردو برای تقویت حافظه توصیه می‌شود{ هویج بخور، فراموشی نگیری!}

قدم نهم: روش مطالعه

برای یادگیری مطلوب می‌بایست روش‌های مطالعه‌ی مؤثر را فرا گرفت. باید به جای حفظ طوطی‌وار مطالب، مفهومی آن‌ها را خواند. روش‌های صحیح خلاصه‌برداری، نکته‌های کلیدی، تصویر‌سازی ذهنی، یادداشت‌برداری، .... را بیاموزید و هنگام مطالعه فعال باشید.

قدم دهم: کاهش استرس

نداشتن استرس، اضطراب و اعتماد به توانایی‌ها، عامل مهم در موفقیت است. به جای این که همیشه به این مطلب فکر کنید که زمان کم دارید، مطالب زیاد است و جمله‌ی نمی‌توانم را تکرار کنید، بهتر است با یک برنامه‌ریزی درست پیش روید و نگذارید استرس یاد نگرفتن بر شما غالب شود. در نتیجه: با یک برنامه‌ریزی صحیح می‌توان بر یادگیری خود مدیریت کرد. نگرش مثبت نسبت به توانایی ها و استعدادها، در یادگیری مؤثر است. پس باید به خود اعتماد داشت.